In deze nieuwsbrief:

• Schrijf je in voor de masterclass Volwassen Digitale Overheid in september 2025

En natuurlijk de:

• Nieuwsselectie van augustus

• 18 september - 'Digitalisering raakt aan de fundamenten van onze democratische rechtsstaat, en zou dus de volle aandacht moeten hebben van de politiek, politieke partijen en kiezers'. Dat stelt hoogleraar digitalisering Reijer Passcher in een opiniebijdrage in de Volkskrant. Hij meent dan ook dat het onderwerp een centrale rol zou moeten krijgen in de komende verkiezingen.
• 17 september - De Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (RVIG) verving hun mailboxserver door de BRP berichten API. Dat is 'een belangrijke stap in de modernisering van het gegevensverkeer rondom persoonsgegevens': noodzakelijk voor het bijhouden, synchroniseren en verstrekken van persoonsgegevens. De open source applicatie staat op Github.
• 12 september - Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) liet onderzoeken hoe Nederland langdurigere ontwrichting als gevolg van uitval van ICT-systemen kan vermijden. Het rapport stelt dat er onvoldoende ICT-kennis is op het niveau van hoger management, omdat men dit niet rekent tot de primaire processen. Het rapport 'van kwetsbaar naar weerbaar' bepleit maar liefst 16 maatregelen.
• 9 september - De Miljoenennota legt er nadruk op dat met behulp van data maatschappelijke opgaven sneller en beter opgelost kunnen worden. Maar ook dat burgers meer regie moeten krijgen over wie welke data bezit. Beide zaken komen samen in de interbestuurlijke datastrategie (IBS). De autoriteit persoonsgegevens ziet echter taken toenemen, maar de middelen blijven op het niveau van 2021.
• 9 september - Minister Paul (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) stuurt de Tweede Kamer een brief over de aanpak van verbeteringen in de basisregistratie personen (BRP). Er is veel aandacht in zowel de brief als de beslisnota voor verbeteringen in het registreren van arbeidsmigranten. Dan gaat het onder meer over het vergelijken van de polisadministratie van het UWV met de BRP en het ontwikkelen van een aanwezigheidsmeldplicht.
• 9 september - Maatschappelijk verantwoord opdracht geven en investeren (MVOI) biedt een prachtige kans om de beleidslijn 'Open, tenzij' vorm te geven in investeringen in open source applicaties, waaronder open broncode. Dat schrijft Maurice Hendriks in een blogpost.
• 8 september - Het CDO-office van het ministerie van Justitie en Veiligheid bereikte de shortlist van overheidsinnovaties 2025 met een concrete oplossing voor de omgang met gegevens. 'Net zoals we verantwoording afleggen over geld, laat De Gegevensboekhouding zien dat dat ook kan – en moet – over gegevens'.
• 8 september - In 2020 schreef de tijdelijke commissie digitale toekomst van de Tweede Kamer in het rapport 'Update vereist' dat de digitale transitie sturing van de overheid vereist. En dat dit te weinig lukt, zodat instellen van een vaste commssie aanbeveling 1 was. Een terugblik op het vijfjarig bestaan van deze vaste commissie Digitale Zaken: "een echte koerswijziging van het logge overheidsschip blijft vooralsnog uit." Wel lukte het de commissie, mede dankzij de initiatiefnota 'Wolken aan de horizon', om een eigen RijksCloud op de rails te zetten.
• 4 september - De Open Source Summit 2025 stond in het teken van digitale soevereiniteit. Italie, Duitsland, Frankrijk en Nederland richtten op 8 juli in dit kader het European Digital Infrastructure Consortium (EDIC) Digitale Gemeenschapsgoederen (Digital Commons) op. 'Open is onafhankelijk' stelde een van de sprekers op de conferentie. Dat vraagt om een grote cultuurverandering, zegt Koos Steenbergen, programmamanager van het ministerie van Binnenlandse Zaken: 'We komen uit een tijd waarin IT werd gezien als iets wat je uitbesteedt. Open source betekent: je moet meer zelf kunnen, mensen in huis hebben.' 
• 3 september - De commissie digitale zaken van de Tweede Kamer kreeg een uitleg over de Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS). Bij die briefing werden 4 peilers van de NDS toegelicht:  versterk het gebruik van standaarden; ontwikkel (verplichte) collectieve oplossingen; bundel inkoopkracht; gezamenlijke inplementatie van digitale wetgeving (waaronder over het delen van data).
• 2 september - De NDS-raad, het onafhankelijke adviesorgaan voor de Nederlandse Digitaliseringsstrategie, is geinstalleerd.

 

AI

• 22 september - In de nieuwsbrief van augustus werd verwezen naar een onderzoek waaruit bleek dat het Rijk van in totaal 370 -slechts- 13 'hoog-risico AI systemen' kent. In een artikel in iBestuur legt Ylja Remmits van Algorithm Audit uit waarom zij strenger oordelen over het Monocam-systeem van de politie.
• 19 september - Als gesprekken met Copilot of Chat-GPT de weg van sms en email volgen betekent dit dat ambtenaren hun conversaties moeten behandelen volgens de regels van de archiefwet, waarschuwt Binnenlands Bestuur.
• 10 september - De Autoriteit Persoongegevens (AP) doet een dringend verzoek aan staatssecretaris van Oostenbrugge (Fiscaliteit en Belastingdienst) om uiterlijk 1 december 2025 een plan van aanpak te hebben zodat systemen met geautomatiseerde risicoselectie bij de belastingdienst voldoen aan de AVG.
• 9 september - Staatssecretaris Van Marum van Digitalisering stuurt een brief over de doorontwikkeling van het 'Algoritmekader en -register' naar de Kamer. Daarin kondigt hij aan dat de Auditdienst Rijk (ADR) gaat onderzoeken hoe een praktisch toepasbaar en auditbaar Algoritmekader eruit moet zien. Daarnaast toetst de ADR kwaliteit en volledigheid van bestaande registraties in het algoritmeregister. Er lopen hiernaast nog andere trajecten, over algoritmische besluitvorming, over geautomatiseerde selectietechnieken en een traject via het Centrum voor Informatiebeveiliging en Privacybescherming, waarin een 'normatiek' voor het Algoritmeregister wordt uitgewerkt. De staatssecretaris acht het nog niet opportuun om het Algoritmeregister verplicht te stellen. Uit de beslisnota komt naar voren dat men bang is voor vertraging in het aanmelden bij dit register, dit veel tijd en middelen vraagt en er een kostbare toezichtsstructuur moet worden opgezet.
• 5 september - Nederlanders hebben weinig vertrouwen in geautomatiseerde besluitvorming. Dat beperkt zich tot 15%. Belangrijke waarden bij gebruik van algoritmes zijn transparantie, eerlijkheid en privacy. Uit een wereldwijd onderzoek van KPMG bleek onder meer dat driekwart van de Nederlandse repondenten wil dat er wetgeving komt. Dat onderzoek toont dat vertrouwen de belangrijkste factor is. Dat vertrouwen groeit met de mate van AI geletterdheid.
• 2 september - VN organisatie voor onderwijs, wetenschap en cultuur UNESCO publiceert een bundel artikelen over AI en pedagogiek wereldwijd.