In deze nieuwsbrief:

• Masterclass Volwassen Digitale Overheid september 2024
• Nieuw onderzoek: de omgang met nieuw gegevensverkeer

en natuurlijk de:

• Nieuwsselectie van september

Eind september vond de tweede editie van dit jaar van de masterclass Volwassen Digitale Overheid plaats. In "drie indrukwekkende dagen", zoals een van de deelnemers aangaf, gingen de cursisten, waaronder stafleden, beleidsmedewerkers en -adviseurs op een interactieve manier aan de slag met de digitalisering van de overheid.

De kwaliteit overall van deze editie is gemiddeld met een 8,8 beoordeeld. "Bevlogen zijn we in drie dagen meegenomen in de elementen die bepalend zijn voor een goed functionerende I-overheid en hoe deze op elkaar ingrijpen", zei één van de cursisten. Zij waren enthousiast over de ruimte om te leren van elkaar, de diepgang, en de deskundigheid van de docent. "Een must voor iedere CDO!" aldus één van de deelnemers, "voor de IV-organisatie en de management-laag", aldus een andere deelnemer.

In 2025 vinden weer twee edities van de masterclass plaats. In het voorjaar is dat van dinsdag tot en met donderdag op 25, 26 en 27 maart 2025. Aan het eind van de zomer is de masterclass van maandag tot en met woensdag op 22, 23 en 24 september 2025. Aanmelden kan hier of via de website.

Veel publieke organisaties worstelen met het delen van gegevens, zo bleek in de eerste Staat van de Uitvoering. In het kader van de nieuwe Staat van de Uitvoering heeft Stichting Kafkabrigade drie praktijkcasus mogen onderzoeken. In Omgang met nieuw gegevensverkeer zijn deze voorbeelden van nieuwe gegevensverkeer beschreven. Het startpunt bij elk van de onderzoeken was het perspectief van de professional binnen een overheidsorganisatie, die zo'n vraagstuk als opgave voor zich krijgt.

De vraag bij het onderzoek was enerzijds om in beeld te brengen wat er gebeurt bij een dergelijk traject: waar lopen professionals die met nieuw gegevensverkeer bezig zijn tegenaan, en hoe duidelijk is het voor hen wat er moet gebeuren als zij een vraagstuk op dit gebied voor zich krijgen? Anderzijds was de vraag om via dit onderzoek te komen tot een versnelling in het doorlopen van zo’n traject, de reflectie daarop of het gesprek om tot een gezamenlijke probleemanalyse en aanpak te komen.

Lees hier het onderzoek, samenvatting en narratieven »

• 24 september - De Tweede Kamer wil de arbeidsinspectie naar de onderbetaling van arbeidsmigranten laten kijken door de loonaangifteketen te koppelen aan de Basisregistratie personen. Tevens moet dan de registratie van deze groep verbeteren. Het bijhouden van gegevens van arbeidsmigranten is eenvoudiger geworden door de koppeling van de BRP en de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG), volgens dit rapport.
• 16 september - Een werknemer van de Belastingdienst moet verschijnen voor de rechtbank omdat hij persoonsgegevens, zoals kentekens, doorverkocht aan criminelen.
• 14 september - Ondernemers moeten sinds juli van dit jaar via eHerkenning inloggen op het nieuwe portaal van de Belastingdienst. Ondernemers moeten voor elke onderneming waarvoor ze aangifte doen een vorm van eHerkenning kopen bij een commerciële partij. Een ondernemer, die in een samenwerkingsverband btw-aangiften doet voor drie andere mensen, komt hierbij in de problemen: het btw-nummer staat op naam van het samenwerkingsverband terwijl de eHerkenning moet worden aangevraagd op de persoon. Contact hierover met de Belastingdienst loopt stroef, maar het probleem is opgelost, volgens de Nationale ombudsman.
• 13 september - In 2018 is de EUCC uitgebracht: een Europese tool die de landbouwindustrie helpt met gegevensdeling. Dit jaar is de Europese Data Act van kracht gegaan, in het licht van deze wet is de EUCC wellicht aan revisie toe.
• 13 september - Dit G20-rapport presenteert praktijkervaringen uit de G20 op het gebied van gegevensdeling in de publieke sector en met spelers in de private sector die een publiek belang dienen.
• 12 september - Het Digitaal Stelsel Omgevingswet kampt nog steeds met storingen (Gemeente.nu).
• 11 september - Aangezien automatische besluitvorming op basis van algoritmes en data een steeds grotere rol speelt in samenlevingen, wordt data equity — het omgaan met data op een manier die mensenrechten in acht neemt — ook van een groter belang. Het World Economic Forum (WEF), biedt een framework om data equity in organisaties te implementeren in dit whitepaper.
• 10 september - Gegevensdeling is op verschillende manieren te realiseren. Er zijn verschillende modellen voor verschillende doelen, aldus onderzoeker Federico Bartolomucci.
• 10 september - Kritische medewerkers en experts zijn sceptisch over het plan van de UWV om met kunstmatige intelligentie fouten op het gebied van de WIA te herstellen (AG Connect).
• 9 september - "Digitale weerbaarheid is onmisbaar in een wereld die turbulenter wordt."
• 6 september - Na het succes van de Dag van de Toekomstige Registraties, organiseert Digilab op 22 oktober 2024 het evenement De Toekomst van Federatieve Toegang, met technische én juridisch-beleidsmatige sessies, een lunch en borrel na afloop.
• 5 september - Hoe gaan we ons organiseren in een Europese Data Unie? Dit vraagt Timo Bravo Rebolledo zich af op de website van de Interbestuurlijke Datastrategie (IBDS) van BZK.
• 5 september - De Belgische onderzoeker Stefaan Verhulst bespreekt het belang van de Global Digital Compact (GDC) van de Verenigde Naties.
• 5 september - Door een hoge inflatie en een oververhitte woningmarkt is het aantal daklozen vorig jaar gestegen. Voor hen is het mogelijk om een daklozenuitkering aan te vragen. Daar zitten wel voorwaarden aan, zoals ingeschreven staan in de BRP. Ondanks duidelijke regels blijken administratieve lasten voor rechthebbenden in de praktijk een grote hindernis.
  
• 4 september - Een groeiend aantal overheidsorganisaties levert wettelijk verplichte verklaringen aan over de toegankelijkheid van hun websites en apps, maar het lukt ze vaak niet om binnen een half jaar tot concrete verbeterplannen te komen (AG Connect).
• 4 september - Bij een protestactie van Extinction Rebellion in 2021 werd een journalist aangehouden vanwege het hinderen van de politie en belediging. De Nationale ombudsman deed onderzoek naar de aanhouding, en oordeelde kritisch. De reactie van de politie op het rapport is dat er soms inschattingsfouten worden gemaakt in de omgang met journalisten tijdens demonstraties.
• 4 september - In de Digitale Agenda Gemeenten 2028 beschrijft de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) drie overkoepelende doelstellingen op het gebied van digitalisering beschreven. De staatssecretaris Digitalisering en Koninkrijksrelaties Zsolt Szabó reageert hierop met een pleit voor samenwerking met de markt en met elkaar (iBestuur).
• 2 september - Dit paper onderzoekt met behulp van citizen science Belgische wetgeving op het gebied van informatievrijheid, en benadrukt de potentie ervan voor het evalueren van beleid en het verbeteren van burgerparticipatie.
• 1 september - In deze policy brief wordt beschreven hoe data over energieverbruik de groene transitie een duwtje in de rug kan geven.
• 1 september - De "Atlas of Intangibles" legt in Londen een web van sensory data bloot, wat het mogelijk maakt om de stad op een alternatieve manier te aanschouwen.

AI chatter

• 5 september - De EU, VS en andere landen hebben het eerste internationale AI-verdrag ondertekend, waarmee vooruitgang op het gebied van kunstmatige intelligentie moet worden bevorderd, zonder dat de democratie en mensenrechten daaronder lijden.
• 2 september - De hoeveelheid data die overheidsorganisaties beheren, groeit. Provincie Gelderland experimenteert met automatisch metadateren met Generatieve AI.
• 1 september - Partnership on AI, een samenwerkingsverband van 90 bedrijven en non-profits, dat zich buigt over verantwoordelijk gebruik van kunstmatige intelligentie, heeft een working draft gepubliceerd van hun "Guidelines for Participatory and Inclusive AI". Daarbij hebben professionals op dit gebied nu de gelegenheid om deze van feedback te voorzien.
• 1 september - Het adviesorgaan op het gebied van AI van de Verenigde Naties heeft het rapport "Governing AI for Humanity" opgeleverd, welke de potentie van kunstmatige intelligentie op wereldwijde schaal uiteenzet en daarbij de mogelijke risico's niet uit uit het oog wil verliezen.
• 22 augustus - Ondanks dat er op veel gebieden mee wordt gewerkt, is er geen overeenstemming over wat er precies met open-source AI wordt bedoeld. The Open Source Initiative (OSI) wil daar verandering in brengen, wat beleidsmakers kan helpen met het ontwikkelen van regelgeving.