In deze nieuwsbrief:

• Preünie & Reünie masterclass Volwassen Digitale Overheid
• Schrijf je in voor de masterclass!
• Zomer Essay - Seeing Like a Data Structure
• Stichting Kafkabrigade bij Dag van de Toekomstige Registraties
• Stichting Kafkabrigade opent Archiefdag 2024

en natuurlijk de:

• Nieuwsselectie van juli

Is de masterclass Volwassen Digitale Overheid wat voor jou? Wil je een kans om alvast kennis te maken met andere geïnteresseerde en potentiële cursisten? Of heb je zin om nog eens met oud-cursisten bij elkaar te komen en de nieuwste ontwikkelingen door te spreken? Neem dan deel aan de Preünie & Reünie Masterclass Volwassen Digitale Overheid!

Het thema van de avond is deze keer de Algemene informatiewet. Aan de hand van een aantal cases bekijken we wat erin staat, en wat erin zou móéten staan.

Op dinsdagavond 3 september van 19:00 tot 21:00 vindt de bijeenkomst plaats, via Zoom. Aanmelden is mogelijk door een mail te sturen naar joris@kafkabrigade.nl.

Van 23 tot en met 25 september 2024 organiseert Stichting Kafkabrigade weer de masterclass "Volwassen Digitale Overheid met de Burger Centraal". Gedurende drie dagen bespreken we de digitalisering van de overheid vanuit de vijf perspectieven van de Landkaart Volwassen Digitale Overheid: regels, technologie, beginselen, besluitvormingsproces en natuurlijk de handelingssituatie van de burger.

We komen wederom bijeen in het centraal gelegen Hotel Oranjeoord, in de bosrijke omgeving van de Veluwe. Voor ontbijt, lunch en diner wordt gezorgd. Overnachten is mogelijk op de eerste en tweede cursusdag en inbegrepen bij de cursusprijs. Meld je wel tijdig aan, want kamers zijn afhankelijk van beschikbaarheid. Ook de maaltijden zijn inbegrepen in de cursusprijs.

Deelnemers aan de eerdere edities waren erg enthousiast. Zij beoordelen de kwaliteit overall met een 8,4. "Een must voor alle professionals die actief zijn in het vormgeven van de digitale inrichting van de overheid", aldus één van de deelnemers. Schrijf je in!

Aanmelden en meer informatie »

Technologie zorgt dat we anders naar de wereld kijken. Vijfentwintig jaar geleden beschreef James C. Scott in Seeing Like a State hoe bureaucratieën mensen en hun slordige en diverse werkelijkheid proppen in geïdealiseerde simplificaties. Geïnspireerd hierdoor beschrijven Barath Raghavan en Bruce Schneier hoe we vandaag aangekomen zijn in een wereld waarin alles een datastructuur moet worden en hoe dat beïnvloedt hoe we die wereld zien. Waar ooit mensen nodig waren om de wereld in categorieën in te delen, maken we nu de wereld leesbaar met software. En anders dan eerst hoeven we het product daarvan ook niet meer zelf te consumeren, AI leest de wereld voor ons. Seeing Like a Data Structure is een korte hedendaagse geschiedenis van de recente technologie.

Lees het artikel hier »

Eind juni organiseerde Digilab de Dag van de Toekomstige Registraties. Tijdens lezingen en workshops kwam aan bod wat er moet gebeuren om de registers van De Digitale Overheid te bouwen en hoe deze verschillen van de huidige.

Stichting Kafkabrigade verzorgde de aftrap van de dag, waarbij een korte introductie werd gegeven over hoe digitalisering de relatie tussen overheid en burger heeft veranderd. Een verslag van de dag is te vinden op de website van Digilab, evenals een aftermovie, waarvan hieronder een indruk te zien is.

KVAN, de branchevereniging voor archiefinstellingen, organiseerde in juni de jaarlijkse Archiefdag. Het thema dit jaar was het archief als nutsvoorziening: als centrale plek voor het beschikbaar maken van allerlei soorten informatie.

Stichting Kafkabrigade leverde een bijdrage aan de dag door deze te openen met een Keynote-presentatie, waarmee het belang van een goede informatiehuishouding en het centraal stellen van de gebruiker duidelijk werd. En welke problemen er kunnen ontstaan als daarvan geen sprake is. Zoals een gebrek aan overzicht en coördinatie, maar ook aan mogelijkheden om fouten te herstellen. (Meer weten over dit onderwerp? Neem deel aan de masterclass Volwassen Digitale Overheid!)  

Fotograaf: Koen Mol

• 16 juli - Wat AI mogelijk maakt kan verbazingwekkend zijn. Maar als men aan de hype voorbij gaat, wordt duidelijk dat AI niet draait op magie, maar op wiskunde en data.
• 13 juli - Waar is mijn pgb gebleven? In deze column wordt beschreven hoe door een fout in het systeem van de gemeente het persoonsgebonden budget van een burger verdween.
• 10 juli - Dit rapport maakt duidelijk hoe het op dit moment is gesteld met het vertrouwen in publieke instituties in de lidstaten van de OECD. Zo heeft in Nederland ruim 44 procent van de bevolking vertrouwen in de overheid, iets meer dan het gemiddelde in de OECD.
• 4 juli - In gesprekken met bestuurders is 'de privacywetgeving' een vaakgehoorde bottleneck. In het boek De privacyparadox van Peter Olsthoorn en het verslag van de boekpresentatie lezen we een verfrissend perspectief.
• 1 juli - In dit boek stelt Marek Kowalkiewicz dat er een nieuwe economie is ontstaan: een economie van algoritmes. En ook wat de consequenties daarvan zijn.
• 1 juli - Boekrecensie - In Long Problems stelt Thomas Hale dat de moeilijkheden die gepaard gaan met het coördineren van langetermijnbeleid, effectieve oplossingen voor de klimaatcrisis in de weg staan. Een voorbeeld van een wicked problem (niet vrij toegankelijk).
  
• 1 juli - Shashank Joshi legt in The Economist uit hoe de manier waarop spionage op wereldwijde schaal wordt bedreven is veranderd, net als die wereld zelf (niet vrij toegankelijk).
• 1 juli - Laat het lot bepalen wie politieke functies krijgt, in plaats van verkiezingen. In dit artikel onderzoekt Alexander Guerrero serieus de lottocracy als alternatief voor representatieve democratie. Dit is idee is meer dan twintig jaar geleden, in 2003, al eens humoristisch verkend in de column: 'Ga stemmen en win een belastingvrij jaar!'
• 17 juli - De Centrale Commissie Gegevensgebruik (CCG) moet de uitwisseling van gegevens tussen overheidsorganisaties bevorderen. De commissie bestaat uit ambtenaren, bestuurders en wetenschappers en gaat in oktober van dit jaar van start (iBestuur).
• 29 juni - Dataportabiliteit gaat over het overdragen van gegevens. In deze Digital Toolkit note van de OECD worden vijf essentiële dimensies behandeld om data portability frameworks te ontwikkelen en implementeren.
• 27 juni - In de Verenigde Staten maken verhuurders van woningen steeds vaker gebruik van AI om huurders te screenen. Daarbij is de informatie die door de AI wordt gebruikt regelmatig onjuist of achterhaald. Zo kreeg een 75-jarige inwoner van Californië geen huurcontract omdat hij in het verleden was veroordeeld voor het op straat gooien van afval. Echter was híj niet degene die daarvoor veroordeeld was, maar een naamgenoot. 
• 26 juni - In een rapport pleit de OECD voor meer samenwerking op het gebied van AI en privacy om bijbehorende risico's te verminderen, in het bijzonder die van generatieve AI.
• 26 juni - Stefaan Verhulst, mede-oprichter van The Governance Lab hield een lezing voor het Duitse parlement in het kader van de mogelijkheden en uitdagingen van nieuw beleid op het gebied van data.
• 24 juni - Generatieve AI, zoals ChatGPT, is gebaseerd op large language models (LLMs). Large language models worden getraind met behulp van data die op het web te vinden is. Het bezoeken van de websites waar deze data vandaan komt wordt daardoor in zekere zin overbodig. Dit is dan ook wat er nu gebeurt. Overigens wordt de data benodigd voor LLMs door die websites steeds minder ter beschikking gesteld, zoals hier te lezen is (niet vrij toegankelijk). En dit artikel stelt dat die data, welke vooruitgang op het gebied van LLMs mogelijk maakt, tussen 2026 en 2032 'op' is.
• 23 juni - Bedrijven als Apple en Microsoft willen 'artificially intelligent smartphones and computers' ontwikkelen. Daarvoor hebben zij (nog) meer data van hun gebruikers nodig. De vraag is of dat wenselijk is (niet vrij toegankelijk).
• 21 juni - Ronald Damhof, Chief Data Officer bij het Ministerie van Justitie en Veiligheid, is te gast bij de podcast Filosofie in actie.
• 20 juni - Na twee uitspraken van de Rechtbank Rotterdam dienen gemeenten de term 'fraude' uit hun ICT-systemen te verwijderen, als deze kan worden gebruikt als kwalificatie voor burgers in het kader van de Participatiewet.
• 19 juni - Doxing is het met kwade bedoelingen openbaar maken van persoonlijke gegevens van een ander, om diegene te intimideren. Sinds 1 januari van dit jaar is dit strafbaar. Om doxing moeilijker te maken, wordt het Kadasterbesluit gewijzigd. Zo wordt bijvoorbeeld het zoeken op naam in het Kadaster beperkt tot professionele gebruikers, zoals overheidsorganen en financiële dienstverleners, maar ook journalisten en advocaten. Tot en met 16 juli konden alle betrokkenen via internetconsultatie reageren op het voorstel, waarvan wordt verwacht dat deze eind november van kracht zal gaan.
• 18 juni - De Eerste Kamer is akkoord gegaan met het wetsvoorstel gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (WGS). De wet biedt een juridische grondslag om persoonsgegevens systematisch te delen en te verwerken binnen samenwerkingsverbanden van overheidsinstanties en private partijen. Tegenstanders spreken van 'Super-SyRI', en de Autoriteit Persoonsgegevens raadde de Kamer af om de wet aan te nemen (iBestuur).
• 17 juni - Met het Transitieprogramma Common Ground wil de VNG de komende jaren het gemeentelijke ICT-landschap moderniseren, wat volgens hen hard nodig is.
• 15 juni - De Nationale ombudsman beschrijft in een column hoe Liljana afstand wil doen van haar oorspronkelijke nationaliteit, om Nederlander te worden. Door een fout in het systeem gaat dat niet vlekkeloos. De IND zegt haar niet te kunnen helpen, omdat zij automatisch gegevens doorkrijgen uit de BRP.
• 11 juni - Data wordt steeds belangrijker op allerlei gebieden, zoals beleidsvoering. Volgens Cristina Alaimo en Jannis Kallinikos is het daarom tijd voor 'a social science of data' (niet vrij toegankelijk).
• 11 juni - De Regeringscommissaris Informatiehuishouding heeft de afgelopen tweeënhalf jaar de informatiehuishouding bij de Rijksoverheid aan de orde gebracht. De functie wordt nu opgeheven. Van Huffelen schrijft, in lijn met adviezen van de Regeringscommissaris, dat het tijd is om de informatiehuishouding structureel te verbeteren (iBestuur).
• 10 juni - Dit blogartikel geeft een overzicht van de tot nu toe meest opvallende handhavingsjurisprudentie in relatie tot de Omgevingswet, welke sinds het begin van dit jaar van kracht is.
• 7 juni - Bij Spraakmakers vertelt Odile Heynders, hoogleraar vergelijkende literatuurwetenschap, waarom het werk van Franz Kafka honderd jaar na zijn dood nog steeds relevant is.
• 6 juni - Ruim 8.000 arbeidsongeschikten zijn in de financiële problemen gekomen door een nabetaling van hun pensioenfonds. MAX Ombudsman biedt deze groep hulp en beschrijft de casus van een van hen.
• 6 juni - Niet iedereen kon even makkelijk zijn stem uitbrengen tijdens de Europese verkiezingen. Mensen die dakloos zijn bijvoorbeeld, lopen daarbij tegen veel obstakels aan. Dat komt doordat zij niet op een adres ingeschreven staan. Marcel Vonk, belangenbehartiger voor deze groep, schreef daarover een open brief. Het probleem is overigens al jaren bekend.
• 3 juni - Japan maakt vaart met het openbaar maken van wetenschappelijk onderzoek dat met publiek geld is gefinancierd (niet vrij toegankelijk).
• 3 juni - Doelen helder formuleren is noodzakelijk voor duurzaamheidstransities. Hoe dat kan, is te lezen in een praktische gids ontwikkeld door een samenwerking tussen de Bertelsmann Stiftung en Fraunhofer ISI.
• 3 juni - Cryptograven zijn een stap verder in het onderzoek naar manieren om informatie quantumproof te maken.