Tijdelijke commissie uitvoeringsorganisaties

Stichting Kafkabrigade schreef op verzoek een position paper over de rol van de politiek in het hervinden van de menselijke maat bij automatische netwerkbesluiten van uitvoeringsorganisaties: Leiderschap zonder kennis is kansloos.

Leiderschap zonder kennis is kansloos.De parlementaire commissie uitvoeringsorganisaties doet onderzoek naar de oorzaken van de problemen bij uitvoeringsorganisaties en het verlies van de menseiljke maat daarbij.Een belangrijk onderdeel daarvan is ook de rol van de Tweede Kamer zelf. Zij verzocht Stichting Kafkabrigade om een "position paper".

Stichting Kafkabrigade is geen tegenstander van digitalisering, van automatische besluitvorming en ook geen principieel tegenstander van gegevensuitwisseling tussen overheidsorganisaties. Maar er zijn wel belangrijke blinde vlekken, die maken dat de digitalisering nu op een onwenselijke manier uitpakt voor individuele burgers en bedrijven en de samenleving als geheel.

Lees verder

Columnserie over digitalisering en behoorlijk bestuur op Platform Overheid

Een herpublicatie - met update! - van de serie

Eerder schreef Arjan Widlak 63 column over hoe de relatie tussen burger en overheid verandert door digitalisering. Elke keer aan de hand van een concreet probleem van een burger. Ze verschenen eerder wekelijks in het Financieele Dagblad, op iBestuur en op deze site. Nu verschijnt elke week een update over deze verhalen op Platform Overheid.
De columnserie startte naar aanleiding van het boek "De Digitale Kooi" in februari 2018, waarin aan de hand van drie Kafkaëske verhalen van burgers werd uitgelegd hoe de digitalisering van de overheid kan leiden tot onwenselijke situaties. De voorwaarden om basale ideeën over rechtvaardigheid en rechtsbescherming in de praktijk te brengen komen in gevaar, door de wijze waarop de informatie-architectuur is opgezet.

In de columnserie kwamen problemen naar voren, die later grootschalig het nieuws hebben gehaald, zoals de problemen met de kinderopvangtoeslag. Typerend voor problemen die voortkomen uit digitalisering is dat ze zelden één of enkele mensen treffen. Een enkel verhaal blijkt vaak exemplarisch voor duizenden mensen. 

Anders dan bij de start van deze columnserie in september 2018, krijgt digitalisering met oog voor de menselijke maat nu aandacht. Al is dat nog voorzichtig en slechts zichtbaar in voornemens en plannen. Alle reden om deze columns nog eens aan te vullen. Ze zijn vanaf vandaag te lezen op https://platformoverheid.nl/profiel/arjan-widlak/. 

Meer informatie

Beleidsdoorlichting BRP

De Basisregistratie Personen (BRP) is onder meer gebaseerd op een onderzoek naar de regeldruk dat Stichting Kafkabrigade uitvoerde in opdracht van het adviescollege Toetsing Regeldruk

In de Basisregistratie Personen (BRP) houden de gemeentes bij wie er in Nederland woont. Deze persoonsgegevens zijn via deze registratie beschikbaar voor een kleine 2000 organisaties met een wettelijke taak. Eén van de argumenten voor de wetswijziging in 2014 was het terugdringen van de regeldruk. In potentie kan een basisregistratie de burger een hoop administratieve lasten besparen in de vorm van bijvoorbeeld het aanvragen van uittreksels. Daarom is regeldruk één van de zaken waarnaar onderzoek is gedaan ten behoeve van de beleidsdoorlichting. In de beleidsdoorlichting is terug te lezen:

“Uit het onderzoek komen wel een paar belangrijke aandachtspunten naar voor. Als eerste wordt geconstateerd dat de potentiële bijdrage van de BRP aan verlaging van regeldruk nog onvoldoende wordt benut. Een tweede aandachtspunt is dat de bijdrage van de BRP aan vermindering van regeldruk soms teniet wordt gedaan door verhoging van de kosten voor het product en/of toename van gebruik op basis van een wettelijke verplichting. Het derde aandachtspunt is dat het gebruik van de BRP een reductie van regeldruk voor velen betekent, maar niet voor iedereen. Wie op enigerlei wijze atypisch is, door ziekte, geestelijke beperkingen, jeugd, ouderdom, niet-Nederlandse komaf of woonachtig in het buitenland, kan veelal niet profiteren van een lagere regeldruk maar loopt kans op een zeer hoge regeldruk, zowel gemeten als ervaren. Als vierde aandachtspunt wordt genoemd het ontbreken van een burgervriendelijk proces om te verzoeken gegevens te wijzigen of corrigeren. Tot slot wordt er in het onderzoek op gewezen dat gebruik van BRP-gegevens de regeldruk kan verminderen als het goed gaat maar als het fout gaat gebeurt het tegenovergestelde. Een fout is vaak nog wel eenvoudig te herstellen, maar voor de consequenties van die fout geldt dat niet. De overheid verplaatst dan werk naar de burger.”

Meer informatie