#22 De controle die je verliest met controle
9 februari 2019
Anoek gaat wonen in een voormalig kantoorpand. Als ze op een novemberochtend met haar vuilniszak bij de container staat, is die op slot. Ze zet de vuilniszak op haar balkon en gaat op zoek op internet.
Gemeenten laten containers afsluiten, om misbruik te voorkomen. Alleen bewoners mogen er gebruik van maken. Anoek heeft daarom een afvalpas nodig. Die had eigenlijk vanzelf moeten komen. Ze belt afvalbeheerder HVC, die haar container op slot had gezet. Inderdaad, die pas zou vanzelf komen, hoorde ze.
Na een tijdje vuilniszakken verzamelen op haar balkon, belt ze naar de gemeente. Raar, hoort Anoek, want inderdaad, zo’n afvalpas komt vanzelf, zo bevestigt de gemeente. De pas zal er binnen vijf dagen zijn. Anoek kijkt naar de muur van vuilniszakken op haar balkon. Nog maar vijf dagen.
Als er na vijf dagen nog steeds geen afvalpas is, neemt Anoek zich voor om altijd een volle vuilniszak mee te nemen naar vrienden. En ze belt nog maar eens naar HVC. Deze keer moet ze een online procedure door. Ze vult alles in en ze betaalt. Maar er komt geen afvalpas. Ze probeert het nog eens bij de gemeente. Die wederom benadrukt dat het echt heel raar is, maar dat ze toch echt bij HVC moet zijn.
HVC ziet deze keer iets opvallends. Ja, u heeft een pas aangevraagd. Maar nee, dat kan helemaal niet! U woont in een kantoorpand! En voor kantoorpanden hebben wij geen afvalpassen. Nadat Anoek nog een paar keer heen-en-weer wordt gestuurd, mailt ze HVC en de gemeente tegelijkertijd. HVC mailt stoïcijns alleen aan Anoek dat de gemeente de woonfunctie bepaalt en haar woning 'volgens de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) een kantoorfunctie heeft'. En zolang de BAG niet is aangepast, mag HVC geen afvalpas verstrekken, mailt HVC.
De tijd verstrijkt. Als Anoek op bezoek komt, nemen haar vrienden inmiddels als vanzelfsprekend een vuilniszak aan. Het is al januari en ze heeft iemand gevonden bij de gemeente die er net zo van baalt als zij. Dat is sympathiek, maar Anoek heeft toch liever een afvalpas dan begrip. Na twee weken komt dan eindelijk het moment dat deze medewerker meldt dat de afvalpas is verstuurd. En Anoek ziet hem al snel inderdaad bij de post. Halleluja. 'Ik ben echt heel blij met mijn afvalpas', jubelt Anoek.
Een koppeling aan de woonfunctie in de administratie is juist geen vereiste hier, laat de gemeente Velsen weten. Ze praten hierover met HVC. HVC heeft samen met de gemeente een bloemetje met excuses aan Anoek gestuurd.
Arjan Widlak
Arjan Widlak is directeur en onderzoeker bij Stichting Kafkabrigade, die organisatie die onnodige bureaucratie opspoort en oplost. Arjan publiceert regelmatig over de impact van informatietechnologie op het openbaar bestuur.
Deze column verscheen op:
9 februari 2019 in het Financieele Dagblad