#28 Post voor een spookbewoner
23 maart 2019
Er valt een brief op de mat bij Truus, die niet voor haar is. Door het venster van de envelop kan ze nog net het onderwerp lezen: bevestiging adreswijziging. Dat is vreemd, want hier woont Truus.
Als ze de gemeente mailt, leert ze dat ze een adresonderzoek moet laten starten. Het kan zijn dat ze door dat onderzoek brieven ontvangt, die niet voor haar zijn. Die moet ze retour sturen.
Al is natuurlijk altijd duidelijk wié er is ingeschreven, met een brief op diens naam op de mat, de gemeente mag die gegevens inderdaad niet verstrekken.Truus vindt het maar eng. Haar zus had jaren geleden ook problemen met haar adres. Het kostte haar een jaar om alles weer recht te breien bij diverse instanties. Truus belt daarom even met de SVB, om zeker te weten dat er niets misgaat met haar AOW en met de Belastingdienst. Die adviseert haar om regelmatig naar haar toeslagen te kijken.
Als ze naar de gemeente gaat, krijgt ze te horen dat ze niet wordt geïnformeerd over wie zich inschrijft op haar adres en ook niet dát iemand zich inschrijft. Truus krijgt ook geen bevestiging van het adresonderzoek, zodat ze die eventueel aan instanties kan laten zien. Dat is niet nodig, want instanties kunnen zelf in een systeem zien dat haar adres onderzocht wordt.
En ze krijgt ook niets te horen als de 'spookbewoner' na onderzoek uitgeschreven wordt. Allemaal vanwege de privacy, aldus de gemeente. Wel mag ze langskomen om te vragen hoeveel mensen er op haar adres ingeschreven staan. Truus vindt het maar een vreemde gang van zaken.
Maar over al het andere is duidelijke informatie alleen maar goed. Inclusief een bewijs van onderzoek. Want een inschrijving op je adres kan grote gevolgen hebben. En Truus heeft gelijk: wat heb je in handen om je gelijk aan te tonen? Er gaan vier weken voorbij. Daarin gaat ze nog eens bij de gemeente langs, zoekt tevergeefs contact met de ombudsman en dient daarna een klacht in. Daarover wordt ze gebeld. Waar gaat het over?, wordt gevraagd. Haar zaaknummer kunnen ze niet inzien, waarschijnlijk een systeemfout. Ja, haar spookbewoner staat nog ingeschreven. Maar ze heeft wel degelijk te horen gekregen dat iemand is ingeschreven op haar adres. Dat gaat automatisch, via het systeem. Nee, daar kan ze geen kopie van krijgen.
In de weken daarna stuurt Truus nog een boze mail. Ze moet maar aannemen dat er van alles gebeurt, maar als er iets misloopt, kan zij niets aantonen, luidt de klacht. Twee maanden na de eerste brief hoort ze dat het onderzoek beëindigd is. De spookbewoner is uitgeschreven en Truus is gerustgesteld.
Al is natuurlijk altijd duidelijk wié er is ingeschreven, met een brief op diens naam op de mat, de gemeente mag die gegevens inderdaad niet verstrekken. Maar over al het andere is duidelijke informatie alleen maar goed. Inclusief een bewijs van onderzoek. Want een inschrijving op je adres kan grote gevolgen hebben. En Truus heeft gelijk: wat heb je in handen om je gelijk aan te tonen?
Arjan Widlak
Arjan Widlak is directeur en onderzoeker bij Stichting Kafkabrigade, die organisatie die onnodige bureaucratie opspoort en oplost. Arjan publiceert regelmatig over de impact van informatietechnologie op het openbaar bestuur.
Deze column verscheen op:
23 maart 2019 in het Financieele Dagblad