Tom heeft al jaren een bedrijf. Hij staat dan ook al tien jaar ingeschreven bij de Kamer van Koophandel en heeft even lang een btw-nummer bij de Belastingdienst. Elk kwartaal herinnert de Belastingdienst hem per brief aan zijn btw-aangifte.

Tom heeft al jaren een bedrijf. Hij staat dan ook al tien jaar ingeschreven bij de Kamer van Koophandel en heeft even lang een btw-nummer bij de Belastingdienst. Elk kwartaal herinnert de Belastingdienst hem per brief aan zijn btw-aangifte. Maar in oktober krijgt hij opeens twee van die herinneringen.

Gek, denkt Tom. De nummers zijn bijna hetzelfde. De ene eindigt op 01, de ander op 02. Zal wel een vergissing zijn, denkt hij en negeert het verder. Tot de Belastingdienst hem begin november belt. Een mevrouw wil hem er namens de Belastingdienst aan herinneren dat hij aangifte moet doen. Netjes, vindt Tom, maar hij heeft geen idee waar het over gaat. Hij heeft helemaal geen tweede btw-nummer aangevraagd.

De mevrouw gaat op zoek in haar systemen en ontdekt dat Toms thuiswonende dochter, Anna*, een btw-nummer heeft aangevraagd. Dat nummer is op zijn naam gezet. Ja, dat zal waarschijnlijk onze fout zijn, denkt de mevrouw.

Tom informeert eerst maar eens bij z’n dochter. Ja, zij had in de zomer gebeld met de Belastingdienst. Om een btw-nummer aan te vragen had ze een brief moeten sturen met haar naam en adres. Maar ze had er niets meer van gehoord.

Als Tom terugbelt naar de Belastingdienst adviseren ze hem naar de Kamer van Koophandel te gaan om het nummer te laten verwijderen. Bij de Kamer van Koophandel vertellen ze echter dat de Belastingdienst toch echt zelf over zijn btw-nummers gaat. Zij kunnen ze niet zien, laat staan verwijderen. Uiteindelijk is ook de Belastingdienst ervan overtuigd dat zij over de btw-nummers gaat.

De Belastingdienst kan het nummer verwijderen, maar daarvoor moet Tom wel een brief sturen en een verzoek daartoe doen. En oh ja, Tom zit nu in de 'coulanceregeling', want voor zijn tweede nummer heeft hij te laat aangifte gedaan. Snelle actie is gewenst, want anders krijgt hij een boete. Maar het verwerken van zijn verzoek kan nog wel even duren, dus mogelijk moet hij over het volgend kwartaal toch aangifte doen.

Er zijn normen die diep zijn ingebakken bij iedereen met enige opvoeding. Als iemand een probleem veroorzaakt voor een ander, is het gebruikelijk om sorry te zeggen, in plaats van diegene te verplichten de gevolgen voor je op te lossen. Je kunt het vragen, een goede reden geven misschien, maar verplichten is onredelijk en dreigen met een boete helemaal. Zeker als er grote verschillen zijn in macht, zoals tussen overheid en burger, vinden we dat onrechtvaardig. Het mag wettelijk ook niet. Maar je hoeft de wet niet eens te kennen om te weten dat je dit soort dingen niet doet.

De Belastingdienst in reactie contact opgenomen met de ondernemer, verontschuldigingen aangeboden en laten weten dat de fout is hersteld. Echt heel netjes, liet Tom weten.

* Ten behoeve van de privacy is de naam Anna gefingeerd.

Arjan Widlak

Arjan Widlak is directeur en onderzoeker bij Stichting Kafkabrigade, die organisatie die onnodige bureaucratie opspoort en oplost. Arjan publiceert regelmatig over de impact van informatietechnologie op het openbaar bestuur.

Deze column verscheen op:

7 december 2019 in het Financieele Dagblad

12 februari 2020 op iBestuur.nl

Verscheen op 7 december 2019 in het Financieele Dagblad