Stichting Kafkabrigade in Eenvandaag op NPO1 over rapport Algemene Rekenkamer

Simone van Geest kocht een huis in Amsterdam en ontving een aanslag voor onroerende zaak belasting. Maar niet alleen voor haar eigen huis, ook voor een huis verderop in de straat.

Kosten voor die dubbele belasting: 667,58 euro. "Ik heb maar één huis. Ik dacht: 'ze maken een foutje'. Even bellen", vertelt Simone. Je zou immers denken dat dit met één telefoontje naar de gemeente op te lossen is.
Niet zo simpel

Maar zo simpel gaat dat niet. Aan de telefoon krijgt ze te horen dat ze schriftelijk bezwaar moet maken. "Dat heb ik toen maar gedaan. Maar daarna hoorde ik niks meer."

Pas veertien maanden later ontvangt ze een uitspraak. De gemeente blijft erbij dat zij de eigenaar van beide huizen was. Dat blijkt uit onderzoek van de afdeling Basisinformatie. "Ze constateerden dus dat ik wel degelijk twee huizen had. Toen wist ik echt even niet meer wat ik moest doen."
Van twee huizen naar helemaal geen huis

De consequenties van deze uitspraak zijn moeilijk te overzien. "Ik was bang voor de gevolgen. Moet ik dan ook dubbele rioolbelasting betalen? En de grote vraag was natuurlijk: 'hoe kan ik aantonen dat dat huis níet van mij is?'"

Het levert Simone veel stress op. "Ik ben een enorme tut qua administratie. Juist heel braaf, ik probeer altijd alles netjes op tijd te betalen. Oerdegelijk." Het jaar erop krijgt ze helemaal geen aanslag. Ze heeft nu helemaal geen huis meer.
'Je moet bewijzen dat je onschuldig bent'

In paniek plaatst Simone haar verhaal op Facebook. Zo komt ze in contact met Arjan Widlak van de Kafkabrigade, een stichting die bureaucratie probeert te bestrijden. "Het lastige van dit soort situaties is dat je als burger moet bewijzen dat je onschuldig bent, terwijl je geen toegang hebt tot de informatie waar de overheid zich op baseert", zegt Widlak.

Simone denkt aan het Kadaster en koopt daar een uittreksel van de woning. De eigenaar is een investeringsfonds. Maar hoe kan Simone nu aantonen dat ze die woning nooit heeft gehad?
Veel zoeken en veel tijd

Widlak schiet haar te hulp en belt met het Kadaster. Hij vindt een medewerker die haar hulp toezegt. Na veel zoeken en een aantal weken verder vindt ze de juiste aktes. Het probleem van Simone is opgelost.

De gemeente Amsterdam zegt de zaak van Simone te betreuren en verwijst naar het meldpunt 'Ketenfouten' waar burgers zich, sinds anderhalf jaar, in dit soort gevallen kunnen melden.
Meldpunt noodzakelijk

Simone is niet de enige die zoiets overkomt. Veel burgers en bedrijven kunnen last hebben van verkeerde registraties in databanken van de overheid. Het is vervolgens bijzonder lastig om die fouten te laten corrigeren.

De Rekenkamer kwam met een rapport waarin zij stellen dat het kabinet een speciaal loket moet openen waar mensen als Simone hun fouten kunnen melden. Dat meldpunt moet dan ook de bevoegdheid krijgen om die fouten ongedaan te maken.
'Er moet een scheidsrechter komen'

Arjan Widlak vindt het een goed idee. "Pas wanneer alle aangesloten organisaties op dezelfde wijze fouten kunnen corrigeren, werkt dit ook voor burgers. Een soort scheidsrechter, die zorgt dat het spel leuk blijft."

Daarnaast pleit Widlak voor wet met daarin 'het recht voor centrale correctie'.
"Want het is tijd voor een tegenkracht. Dat maakt het leven van zo'n scheidsrechter ook makkelijker." De Rekenkamer kwam in 2014 al met dezelfde aanbeveling. Die is toen niet opgevolgd. Ook nu laat het Ministerie van Binnenlandse Zaken in een reactie weten geen heil te zien in een meldpunt.

Fragment uit Eenvandaag op NPO1