Veel professionals die werken bij de waterschappen hebben last van onnodige bureaucratie. Zij vinden onder meer de besluitvormingsprocessen en procedures voor vergunningen omslachtig. Hoewel medewerkers van waterschappen in verhouding tot andere sectoren relatief weinig tijd besteden aan de administratie (2,3 uur per week), voelt die administratie wel als een last. Professionals beklagen zich vooral over tijdschrijven: zo vinden het ze het storend dat ze niet weten wat er met de verzamelde gegevens gebeurt. Dat blijkt uit een onderzoek dat de Kafkabrigade en ICTU/InternetSpiegel hebben uitgevoerd in veertien overheidssectoren. Met de 'Kafkathermometer' onderzochten de Kafkabrigade en ICTU/InternetSpiegel de ervaren onnodige bureaucratie onder 6250 ambtenaren. Meer info over de Kafkathermometer lees je hier. In dit artikel delen we de thermometer-resultaten van de sector waterschappen.

Hoge beroepstrots

Naast bureaucratische rompslomp werden de respondenten gevraagd naar hun beroeps- en organisatietrots. In verhouding tot de andere onderzochte sectoren scoren professionals van de waterschappen hierop bovengemiddeld: de beroepstrots scoort gemiddeld een 8 op een schaal van 1 tot 10. De organisatietrots ligt lager met gemiddeld een 6,5. Daarbij valt op dat ambtenaren in uitvoerende en ondersteunende functies minder beroeps- en organisatietrots hebben dan adviserende en leidinggevende ambtenaren. Een hoge beroepstrots hangt samen met hoge prestaties van een organisatie. Hoge administratieve lasten zorgen daarentegen voor lagere prestaties. De achterliggende gedachte is dat wanneer een organisatie zowel de beroepstrots bevordert als administratieve lasten terugdringt, de prestaties verbeteren. Dat leidt bij overheidsorganisaties dus tot betere publieke dienstverlening.

Trage besluitvorming

Zowel de interne procedures als processen voor klanten noemen de waterschapsambtenaren langdradig. 'Als ik in juni een stuk wil laten goedkeuren door het algemeen bestuur, moet ik dat half februari afhebben. Anders is het niet op tijd door alle bestuurslagen heen', illustreerde een van de respondenten. Een andere respondent beschrijft met een voorbeeld de vaak trage interne procedures: 'Als ik een congres wil bezoeken, dien ik daarvoor een studieverzoek in. Ook al is mijn directe leidinggevende allang akkoord, het invullen van formulieren en wachten op toestemming van de organisatie duurt zo lang, dat die vaak pas achteraf komt, of wanneer een offerte al verlopen is.' Ook geeft ruim driekwart (76%) van de respondenten aan dat zij meer zouden kunnen betekenen voor burgers als er in de organisatie minder administratieve rompslomp zou zijn.

Onderstaande graphic geeft weer welke bureaucratie volgens waterschapsambtenaren hen en hun klanten het meest belemmert:

Verbeteringen

De waterschappen hebben dus nog een hoop te doen als het gaat om het terugdringen van onnodige bureaucratie. Sommige waterschappen daarentegen zijn afgelopen tijd aan de slag gegaan met het aanpakken van een deel van de administratieve lasten. Zo hebben onder meer de waterschappen Aa en Maas (provincie Noord-Brabant), Peel en Maasvallei (Limburg) en Hoogheemraadschap Rijnland (Noord- en Zuid-Holland) een deel van hun vergunningen vervangen door algemene regels. Dat maakt het voor burgers en professionals makkelijker, omdat ze geen vergunning meer hoeven aan te vragen en te verwerken. De regels zorgen dat burgers makkelijk kunnen zien aan welke eisen zij moeten voldoen, als ze bijvoorbeeld een steiger willen bouwen.

De waterschappen zijn in Nederland verantwoordelijk voor onder meer het onderhoud van dijken en duinen, de aan- en afvoer van water en de zuivering van rioolwater. Op 18 maart vinden de waterschapsverkiezingen plaats. Om de publieke dienstverlening van waterschappen te verbeteren, is het belangrijk dat de organisaties aan de slag gaan met bureaucratiebestrijding. Wil je meer weten over de prestaties van de waterschappen in de Kafkathermometer, of ben je geïnteresseerd in de andere onderzochte sectoren? Stuur een bericht naar de Kafkabrigade via info@kafkabrigade.nl.