Nieuws
Blijf op de hoogte van ons onderzoek, projecten en gastcolleges.
Deelnemen aan een voorproefje van de masterclass?
Is de masterclass Volwassen Digitale Overheid wat voor jou? Of heb je zin om nog eens met oud-cursisten bij elkaar te komen en de nieuwste ontwikkelingen door te spreken? Neem dan deel aan de Preünie & Reünie Masterclass Volwassen Digitale Overheid! Aan de hand van concepten uit de masterclass kijken we naar de 'Hoofdlijnen beleid voor digitalisering' die recent werden gepresenteerd. De bijeenkomst is online via Zoom op dinsdagavond 10 mei van 19:00 tot 21:00. Aanmelden is mogelijk door een mail te sturen naar joris@kafkabrigade.nl.
Of schrijf je natuurlijk direct in voor de masterclass! Meld je dan snel aan.
Zeven ontwerpprincipes voor open source communities bij de overheid (deel 1)
De ontwikkeling van open source software is en zal anders zijn bij de overheid. De uitdaging is hoe de belangen van overheden onderling, gezamenlijk en in relatie met hun leveranciers kunnen worden uitgelijnd. Ook hoe de markt moet functioneren als onderdeel van dat ecosysteem is een zoektocht in volle gang. Wat zouden de ontwerpprincipes van zo’n 'community' of 'ecosysteem' kunnen zijn?
Ruben van Wendel de Joode past in zijn dissertatie uit 2005 een aantal ontwerpprincipes uit de institutionele economie toe op open source gemeenschappen. Deze ontwerpprincipes zijn redelijk tijdloos als relevante aandachtspunten voor elke samenwerking over organisaties heen en dus ook voor de uitdaging die vandaag voor ligt. Te beginnen met: duidelijke grenzen en regels voor productie en gebruik.
Stichting Kafkabrigade werkt op dit moment aan een handreiking Publieke Waarden en Rechten bij het Aanbesteden van ICT, dat de opvolger moet worden van het eerder verschenen playbook. In de aanloop daarnaar verschijnt een serie artikelen over dit thema.
Geheime open source software
Er zijn vele redenen voor de overheid om open source software te gebruiken: het maakt een open werkwijze mogelijk, evenals drempelloze samenwerking over organisatiegrenzen heen. Hierdoor associëren we open source software met transparantie, publieke beschikbaarheid, vertrouwen, en toegankelijkheid. Met deze waarden kunnen belangrijke publieke waarden in een publieke context gerealiseerd worden. De Kamerbrief “Open, tenzij” veronderstelt echter dat dit moet en spreekt over “de benodigde vertrouwelijke werkwijze van de overheid, denk aan opsporing en toezicht” als mogelijke grond om geen open source software te gebruiken. Maar de veronderstelling dat openbare publicatie verplicht is, is onjuist. Dit moet nooit.
Stichting Kafkabrigade werkt op dit moment aan een handreiking Publieke Waarden en Rechten bij het Aanbesteden van ICT, dat de opvolger moet worden van het eerder verschenen playbook. In de aanloop daarnaar verschijnt een serie artikelen over dit thema.
Straf bij voorschot
Kamer is kritisch over Landelijke aanpak adreskwaliteit, maar mist dat deze vorm van toezicht leidt tot uitsluiting van burgers van belangrijke dienstverlening, in afwachting van hun succes om aan een omgekeerde bewijslast te voldoen.
Afgelopen donderdag debatteerde de Kamer over een wetsvoorstel dat de Landelijke aanpak adreskwaliteit (LAA) een wettelijke status moet geven. Net als SyRI of het Inlichtingenbureau is dit een brede samenwerking die gegevens samenbrengt en signalen van fraude aan gemeenten levert. Alert geworden door de toeslagenaffaire toonden zowel de Kamer als de staatssecretaris zich kritisch. Maar blijkbaar is voor beiden de uitwerking van LAA onbekend. Burgers worden hier uitgesloten van een onbekende - maar belangrijke - hoeveelheid dienstverlening, in afwachting van hun succes om aan een omgekeerde bewijslast te voldoen.
Parlementaire enquête naar fraudebeleid en dienstverlening van start
"Wij zullen als één team dit onderzoek gaan uitvoeren, los van onze politieke kleur", zei voorzitter Belhaj. De onbeantwoorde vragen en het geschonden vertrouwen in de rechtsstaat is voor de Tweede Kamer de reden om haar zwaarste instrument in te zetten.
Gisteren, 3 februari 2022, markeerde een constituerende vergadering de start van de parlementaire enquêtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening. De leden willen "als één team dit onderzoek gaan uitvoeren, los van onze politieke kleur", sprak voorzitter Belhaj tijdens de vergadering. De commissie gaat onderzoek doen naar de dienstverlening, handhaving en fraudebestrijding bij overheidsdiensten. Daarbij kijkt de commissie wat er in de dienstverlening aan burgers is misgegaan en of burgers mogelijkheden hadden om op te komen tegen besluiten van de overheid. Om het fraudebeleid te onderzoeken, gaat de enquêtecommissie onder andere naar de rol van de Tweede Kamer en het gebruik van discriminerende risicoprofielen kijken.
Eerder formuleerde de tijdelijke commissie Fraudebeleid en Dienstverlening (TCFD) een onderzoeksvoorstel. Arjan Widlak van Stichting Kafkabrigade was één van de deskundigen die daarvoor werd geraadpleegd. De Tweede Kamer stemde op dinsdag 1 februari 2022 voor het onderzoeksvoorstel om een parlementaire enquête uit te voeren naar fraudebeleid en dienstverlening.
Volwassen Digitale Overheid digitaal overhandigd aan Kamerleden
René Peters (CDA) en Senna Maatoug (GL) nemen de eerste exemplaren in ontvangst
Op 25 januari 2022 vond de online boekpresentatie plaats van Volwassen Digitale Overheid, het nieuwe boek van Arjan Widlak, directeur van Stichting Kafkabrigade. Ongeveer 175 mensen waren daarbij aanwezig. In het boek wordt een overzicht gegeven van de digitalisering van de overheid als geheel.
Volwassen Digitale Overheid bij Studio Tegengif
Het gespreksonderwerp: Hoe de digitalisering van de overheid de relatie tussen overheid en burgers verandert
Op 7 januari 2022 was Arjan Widlak te gast bij Studio Tegengif, de podcast waarin Wouter Welling, Randy Martens en Wimar Bolhuis een geïnformeerde dosis tegengif willen geven aan de waan van de dag. In aflevering 79 gaat het over hoe de relatie tussen overheid en burger verandert door de digitalisering van de overheid aan de hand van Widlaks nieuwe boek Volwassen Digitale Overheid. Het boek laat aan de hand van een overzicht van de digitale infrastructuur in Nederland en tientallen voorbeelden uit de praktijk zien dat de voorwaarden voor behoorlijk bestuur deels zijn weggeorganiseerd en waarom dat voortvloeit uit de wijze waarop wij besluiten nemen over wat hij noemt "de bureaucratische cloud".
25 januari: Boekpresentatie 'Volwassen Digitale Overheid'
U kunt zich aanmelden voor de online presentatie
Het nieuwe boek van Arjan Widlak, directeur van Stichting Kafkabrigade, zal op 25 januari 2022 worden uitgereikt aan de Kamerleden Senna Maatoug (GL) en René Peters (CDA) in een online presentatie. Volwassen Digitale Overheid geeft een overzicht van de digitale overheid als geheel, wat nodig is voor openbaar bestuur met een menselijk gezicht in een digitale tijd. Daarnaast is het een appèl aan politiek en bestuur, omdat het laat zien waar de inrichting van de digitale infrastructuur ook oorzaak is van een democratisch tekort. Iedereen kan de boekpresentatie bijwonen.
Rekenkamer heeft aandacht voor algoritmen, maar niet voor de burger
Het beeld dat de Rekenkamer neerzet slaat de plank echter mis, zowel qua feiten, qua theorie als qua aanbevelingen.
Vorige week publiceerde de Algemene Rekenkamer het onderzoeksrapport “Aandacht voor algoritmes”. Daarin zegt zij een overzicht te schetsen van waar het rijk algoritmes inzet, welke soorten en effecten er zijn en hoe de sturing daarop is vormgegeven. Het beeld dat de Rekenkamer neerzet slaat de plank echter mis, zowel qua feiten, qua theorie als qua aanbevelingen.
Publieke software: de weg van wens naar werkelijkheid
